Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΠΛΗΤΤΕΙ ΝΕΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ

Στην Ελλάδα το 21ο Παγκόσμιο Συνέδριο

για τον Καρκίνο του Μαστού

                               Συνέντευξη με την Δρ Λυδία Ιωαννίδου- Μουζάκα*

 

 

 

 

Μεγαλύτερα τα ποσοστά καρκίνου του μαστού σε γυναίκες κάτω των 40 ετών μετά την πανδημία επισημαίνει η Δρ Λυδία Μουζάκα εξηγώντας μας τα γιατί και τον ρόλο της μαστογραφίας

 

• Ποια είναι σήμερα η κατάσταση του καρκίνου του μαστού στην Ελλάδα και ιδιαίτερα μετά την πανδημία του COVID -19  γενικότερα; 

H κατάσταση του καρκίνου του μαστού δείχνει μία τάση αύξησης και στην Ελλάδα και στο Διεθνή χώρο και βασικά έχει διαγνωστεί τελευταία σε μεγαλύτερα ποσοστά στις νεότερες γυναίκες, δηλαδή στις γυναίκες κάτω των 40 ετών. Στοιχεία από τον COVID-19  δεν έχουμε ακόμη, αλλά σίγουρα θα εμφανιστεί μία απότομη αύξηση των κρουσμάτων το 2023, από τη στιγμή που οι περισσότερες γυναίκες δεν έχουν υποβληθεί σε εξέταση μαστού αυτή την τριετία.

• Αναφέρατε την αύξηση καρκίνου του μαστού σε γυναίκες μικρότερης ηλικίας, πού πιστεύετε ότι οφείλεται αυτό; 

Εκτός της κληρονομικότητας που είναι ένας βασικός παράγοντας για την ανάπτυξη καρκίνου του μαστού σε νεαρότερες γυναίκες, πιστεύω ότι οφείλεται και σε κάποια άλλα σημαντικά αίτια, όπως είναι η καθυστερημένη απόκτηση του πρώτου παιδιού, που παλαιότερα ήταν της δεκαετίας των 20 με 30 και τώρα είναι της δεκαετίας 35 με 45 και γενικότερα το στρεσογόνο περιβάλλον στο οποίο ζει σήμερα η κάθε νέα γυναίκα.

• Ποια είναι τα σημάδια του καρκίνου του μαστού που θα πρέπει να αναγνωρίσουμε και πότε θα πρέπει να ανησυχήσουμε;

Σύσταση και ευχή μας είναι ο καρκίνος του μαστού να διαπιστώνεται σε υποκλινική κατάσταση, σε κατάσταση μη ψηλαφητή. Δηλαδή το εύρημα να είναι τυχαίο,  από μία μαστογραφία ή ένα υπερηχογράφημα μαστών, όπου η ίαση έχει πολύ μεγάλη πιθανότητα. Αν όμως θέλετε να απαριθμήσω τα ευρήματα τα οποία δίνει ο καρκίνος του μαστού, είναι: α) ένα ψηλαφητό ογκίδιο, β) μία αλλοίωση στη χροιά ή στην υφή του δέρματος, γ) μία εισολκή (τράβηγμα) του δέρματος, δ) μία εισολκή της θηλής, ε) ψηλαφητοί λεμφαδένες στη μασχάλη και στ) οποιαδήποτε αλλαγή στην καμπυλότητα του μαστού.

• Γενικότερα υπάρχει η εντύπωση ότι η μαστογραφία είναι το κυριότερο εργαλείο πρόληψης του καρκίνου του μαστού ισχύει κάτι τέτοιο;

Η ερώτηση σας είναι πολύ σημαντική. Κατ’ αρχήν η μαστογραφία δεν είναι εργαλείο πρόληψης του καρκίνου του μαστού, αλλά εργαλείο διάγνωσης και μάλιστα έγκαιρης διάγνωσης. Αυτό ισχύει σ΄ ένα μεγάλο ποσοστό, όχι όμως σε όλες τις περιπτώσεις που από μόνη της δεν μπορεί να βάλει τη διάγνωση. Είναι όμως μια πολύ σημαντική εξέταση σε δύο πεδία.

α) Στο διαγνωστικό πεδίο, όπου είναι μία πολύ βασική εξέταση, μεταξύ των εξετάσεων στις οποίες υποβάλλουμε τη γυναίκα, και που στο τέλος έχει στα χέρια της μία σωστή διάγνωση. Και

β) Η μαστογραφία που πραγματοποιείται στο πλαίσιο του πληθυσμιακού ελέγχου των γυναικών, το λεγόμενο screening. Στην περίπτωση αυτή, όπως είναι οι μαστογραφίες που γίνονται τώρα στην Ελλάδα με το πρόγραμμα «Φώφη Γεννηματά», η μαστογραφία ξεχωρίζει τον τελείως φυσιολογικό μαστό, από ένα μαστό στον οποίον υπάρχει κάποιο μαστογραφικό εύρημα. Δεν είναι όμως ικανή να βάλει σε όλες τις περιπτώσεις τη διάγνωση. Και για να γίνω περισσότερο κατανοητή, εάν μία γυναίκα έχει ένα λοβιακό καρκίνο, ακόμη και κάποιου μεγέθους, που μπορεί να είναι και ψηλαφητός και κάνει μόνον μία μαστογραφία το εύρημα μπορεί κάλλιστα να διαφύγει, επειδή ο λοβιακός καρκίνος είναι και ακτινοδιαπερατός σε πολλές περιπτώσεις. Σε καμία λοιπόν περίπτωση μία μαστογραφία δεν είναι αρκετή για να εξασφαλίσει στη γυναίκα τη σωστή διάγνωση. Γι’ αυτό χρειάζεται η γυναίκα να υποβληθεί σε περισσότερες της μιας εξετάσεις και το σημαντικότερο να εξετασθεί και κλινικά από Μαστολόγο και να γίνει και μία λεπτομερής καταγραφή του ιστορικού της (ατομικού και κληρονομικού).

Άγχος και κακή ψυχολογία παράγοντες ανάπτυξης καρκίνου του μαστού

• Αποτελούν το άγχος και η κακή ψυχολογία παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου του μαστού;

Δυστυχώς η παρατεταμένη ψυχική ένταση της γυναίκας έχει αποδειχθεί ότι είναι προκλητικός παράγοντας για την ανάπτυξη καρκίνου του μαστού, ιδίως στις εσωστρεφείς γυναίκες. Θα μου επιτρέψετε να πω ότι είμαι από τους πρώτους στη Διεθνή βιβλιογραφία που έκανα δημοσίευση σε αυτό το θέμα το 1986, όταν δεν υπήρχε κάτι τέτοιο στον ορίζοντα, σε ένα υλικό 4.000 γυναικών από το Κέντρο Μαστού του ΙΚΑ που τότε διεύθυνα. Το 1995, εννέα χρόνια μετά, στο Συνέδριο της Κοπεγχάγης αυτό έγινε απόλυτα αποδεκτό και σήμερα γνωρίζουμε και συνιστάμε στις γυναίκες να μην αφήνουν τα προβλήματά να τις καταδυναστεύουν και να παίζουν πινγκ-πονγκ με το πρόβλημα που προκύπτει. Είναι πολύ σημαντικό η γυναίκα να είναι εξωστρεφής.

• Μία γυναίκα θα πρέπει να πηγαίνει σε ειδικό Μαστολόγο ή σε Γυναικολόγο;

Και αυτή είναι πολύ σημαντική ερώτηση. Θα σας απαντήσω με μία αυστηρή γλώσσα. Δεν είπαμε να μην πηγαίνει στον Γυναικολόγο. Λέμε να μην πηγαίνει στον μη εξειδικευμένο στη Μαστολογία Γυναικολόγο για τον μαστό της. Και εγώ Γυναικολόγος είμαι, αλλά εξειδικεύτηκα στη Μαστολογία. Ο Μαστολόγος γνωρίζει ο ίδιος να διαβάζει μία μαστογραφία, δεν βασίζεται μόνον στην έκθεση από τον Ακτινολόγο, διότι και αυτός είναι άνθρωπος και μπορεί κάλλιστα να του διαφύγει κάτι. Εάν λοιπόν ο Γυναικολόγος δεν είναι εξειδικευμένος δεν υπάρχει δυνατότητα να βρει το πρόβλημα που έχει ξεφύγει και κατά συνέπεια τα πράγματα σε μία τέτοια περίπτωση είναι εις βάρος της γυναίκας και αν υπάρξει πρόβλημα στη συνέχεια ακολουθεί ο δρόμος της δικαιοσύνης και για τους δύο. Ο Μαστολόγος πρέπει να έχει γνώση όλων των απεικονιστικών μεθόδων του μαστού, όχι μόνο της μαστογραφίας, των υπερήχων, της μαγνητικής μαστογραφίας, να έχει γνώση της Παθολογικής Ανατομικής των παθήσεων του μαστού, για να μπορεί να συμβουλεύσει σωστά τη γυναίκα, ανάλογα με την περίπτωση.

• Ακούμε μερικές φορές να λέγεται ότι η μαστογραφία στην οποία υποβλήθηκε μια γυναίκα «δεν είναι καλή». Τι σημαίνει αυτό και πόσο σημαντικό είναι;

Είναι πάρα πολύ σημαντικό η μαστογραφία να είναι καλής ποιότητας και να είναι η κατάλληλη ανάλογα με το κάθε είδος μαστού. Εάν μία γυναίκα έχει πυκνό π.χ. μαστό και την καλύτερη ψηφιακή μαστογραφία να κάνει, δεν θα αναδείξει όλα τα προβλήματα, επειδή λόγω της πυκνότητας δεν μπορούν να αναδειχθούν. Στην περίπτωση αυτή π. χ. η γυναίκα θα πρέπει να υποβληθεί σε ψηφιακή Τομοσύνθεση. Γενικότερα μιλώντας, έχει πολύ μεγάλη σημασία η ποιότητα της μαστογραφίας για να είναι και το αποτέλεσμα αξιόπιστο. Αυτό διασφαλίζεται με τακτικούς ελέγχους των μαστογράφων από συνεργεία, τα οποία πιστοποιούν ότι τα πράγματα είναι εντάξει.

• Οτιδήποτε ψηλαφήσουμε στον μαστό μας είναι και καρκίνος;

Ασφαλώς όχι, ιδιαίτερα στις νέες κοπέλες, στις οποίες τις περισσότερες φορές είναι καλοήθες εύρημα του τύπου του ινοαδενώματος. Οπωσδήποτε όμως σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να γίνεται όλος ο έλεγχος για να είναι το αποτέλεσμα αξιόπιστο.

21ο Παγκόσμιο Συνέδριο

για τον Καρκίνο και την Υγεία του Μαστού

στη Ρόδο

• Απ’ ότι γνωρίζουμε η Διεθνής Εταιρεία Μαστολογίας (Senologic International Society-SIS) σας ανέθεσε τη διοργάνωση του 21ου Παγκόσμιου Συνεδρίου για τον Καρκίνο του Μαστού και την Υγεία του Μαστού, το οποίο θα λάβει χώρα 3-6 Μαΐου στη Ρόδο. Ποιός είναι ο σκοπός αυτού του Συνεδρίου και ποια είναι τα οφέλη της διεξαγωγής μιας τόσο μεγάλης διοργάνωσης στη χώρα μας;

Το  Συνέδριο που αναφέρετε είχε κατ’ αρχή αποφασιστεί να λάβει χώρα τον Σεπτέμβριο του 2020 στην Αθήνα, στο Μέγαρο Μουσικής. Η πανδημία όμως Covid-19 και οι συνέπειες αυτής σε όλους τους τομείς σε Παγκόσμιο επίπεδο, ήταν η αιτία το Συνέδριο να αναβληθεί. Καταφέραμε και το κρατήσαμε σε αναμονή επί 3 χρόνια και δεν δέχθηκα να γίνει διαδικτυακά, για να μην χάσει η Ελλάδα των προνομίων που προκύπτουν από ενός τέτοιου διαμετρήματος Συνέδριο, όπως είναι οφέλη Επιστημονικά, Τουριστικά, Οικονομικά, Πολιτιστικά  κ.ά.. Μεταφέραμε το Συνέδριο στη Ρόδο, μια και η Ρόδος γενικότερα είναι ένας πολύ καλός τουριστικός και συνεδριακός προορισμός και επί πλέον το 7^ο Παγκόσμιο Συνέδριο που είχα διοργανώσει το 1992 πάλι στη Ρόδο, στο ξενοδοχείο Ρόδος Παλλάς είχε ξεχωριστή επιτυχία.

Στους σκοπούς του Συνεδρίου της SIS που κανονικά λαμβάνουν χώρα κάθε δύο χρόνια σε διαφορετική Ήπειρο, εντάσσεται η ανακοίνωση  όλων των νεοτέρων επιστημονικών επιτευγμάτων στην έρευνα, τη διάγνωση και τη θεραπεία των παθήσεων του μαστού,  καλοήθων και κακοήθων. 

Το Συνέδριο αυτό της SIS για πρώτη φορά θα ασχοληθεί και με την "Υγεία του μαστού", δηλαδή πώς και με ποιους τρόπους μπορούμε να προφυλάξουμε τον οργανισμό μας για να μην αναπτυχθεί καρκίνος στον μαστό.

*Δρ Λυδία Ιωαννίδου-Μουζάκα, ε. Καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών

Χειρουργός–Γυναικολόγος, Μαστολόγος-Ογκολόγος  

Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μαστολογίας

Εθνικός Εκπρόσωπος στην Ε.Ε. για τον καρκίνο του μαστού και τα Κέντρα μαστού.

Εκπρόσωπος του Π.Ι.Σ. στη UEMS για τις ανάγκες στη χειρουργική εκπαίδευση στον καρκίνο του μαστού

Δ/ντης Ελληνικής Σχολής Μαστολογίας

Πρόεδρος 21st SIS World Congress on Breast Cancer and Breast Health Care

Λεωφ. Βασ. Σοφίας 124Β, 115 26 Αθήνα

τηλ. 210 7771246  φαξ. 2107716834