Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΕΡΟΝΤΟΛΟΓΙΚΗ & ΓΗΡΙΑΤΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΝΕΙ

Το 79% των συνολικών θανάτων συμβαίνει σε ανθρώπους ηλικίας 60 ετών στη θάλασσα

Το καλοκαίρι για τη συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων και δη των Ελλήνων που ζουν σε μία ηλιόλουστη χώρα που βρέχεται σχεδόν όλη από καταγάλανα νερά, σημαίνει ξεκούραση, ξεγνοιασιά και πολλές ώρες χαλάρωσης στην παραλία με ηλιοθεραπεία και κολύμπι. Το τελευταίο είναι μεν ευεργετικό για τη σωματική-ψυχική υγεία και την ευεξία του ανθρώπου, όμως μπορεί να γίνει επικίνδυνο και να αποβεί ακόμη και μοιραίο αν δεν τηρούνται κάποιοι ουσιώδεις κανόνες.

Τα τελευταία χρόνια ετησίως, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΚΕΕΛΠΝΟ, περισσότεροι από 400 άνθρωποι χάνουν την ζωή τους από πνιγμό, με τους ηλικιωμένους να αποτελούν τα περισσότερα θύματα στις ελληνικές θάλασσες και ακτές. Τα αίτια είναι είτε καρδιακά είτε παθολογικά, με πιο συχνά το έμφραγμα και την αναρρόφηση. Το 58% των ανθρώπων που πεθαίνουν στη θάλασσα είναι 70 ετών και άνω, ενώ αθροιστικά με την αμέσως προηγούμενη ηλικιακή ομάδα (60-69 ετών), οι άνθρωποι ηλικίας 60 ετών και άνω που χάνουν τη ζωή τους στη θάλασσα αποτελούν το 79% των συνολικών θανάτων.

Τα άτομα της τρίτης ηλικίας έχουν αδιαμφισβήτητα δικαίωμα στις χαρές του θερινού μπάνιου, ενώ σε πολλές περιπτώσεις επιβάλλεται η επαφή με το υγρό στοιχείο. Ωστόσο, πρέπει να γνωρίζουμε ότι με την πάροδο του χρόνου, τα φυσικά θερμομονωτικά υλικά του σώματός μας που το καθιστούν και πιο ανεκτικό στις αλλαγές της θερμοκρασίας διαταράσσονται και έχουν σταδιακά πτωτική τάση. Το δέρμα μας λεπταίνει, το υποδόριο λίπος ελαττώνεται και η μυϊκή μάζα μειώνεται, με αποτέλεσμα να είναι πιο ορατός ο κίνδυνος της υποθερμίας ή αφυδάτωσης και θερμοπληξίας, ειδικά όταν υπάρχει πολύωρη παραμονή μέσα και έξω από τη θάλασσα και μάλιστα σε απαγορευτικές ώρες.

Σύμφωνα πάντα με την έρευνα του ΚΕΕΛΠΝΟ, το διάστημα 11 το πρωί με 3 το μεσημέρι, τότε δηλαδή που ο ήλιος «καίει» και οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές, αποδείχτηκε το πιο επικίνδυνο, με την ώρα μεταξύ 12 και 1 μ.μ. να συγκεντρώνει τον μεγαλύτερο αριθμό θανατηφόρων ατυχημάτων και συγκεκριμένα το 42% των πνιγμών. Αρκετά μεγάλος, όμως, ήταν και ο αριθμός των θανάτων (34%) στο διάστημα 8-10 π.μ., καθώς αυτό το διάστημα είναι που προσέρχονται στις παραλίες ηλικιωμένοι κυρίως άνθρωποι, ενώ το νερό της θάλασσας αυτές τις ώρες έχει και πιο χαμηλή θερμοκρασία.

Είναι εξαιρετικά σημαντικό όλοι μας να ακολουθούμε κάποιους βασικούς κανόνες προκειμένου να είναι το καλοκαίρι μας καθ’ όλα ασφαλές. Τα άτομα της τρίτης ηλικίας είναι αυτά που πρέπει να επιδείξουν τη μεγαλύτερη προσοχή και συνέπεια στις οδηγίες, καθώς ο συνδυασμός του γήρατος με ενδεχόμενα παθολογικά ή άλλης φύσεως προβλήματα επιβαρύνει την υγεία και καθιστά τη συνολική κατάσταση πιο επισφαλή.

Για τον λόγο αυτό οι ηλικιωμένοι στη θάλασσα:

• Γνωρίζουμε απαραίτητα καλό κολύμπι.
• Μπαίνουμε και βγαίνουμε από το νερό σταδιακά και όχι απότομα καθώς ένας γηρασμένος οργανισμός αδυνατεί να επεξεργαστεί εύκολα αυτή την απότομη αλλαγή της θερμοκρασίας. Ειδικά κατά την είσοδο στη θάλασσα, βρέχουμε λίγο πρώτα πόδια-χέρια-κεφάλι και έπειτα βουτάμε ολόκληρο το σώμα.
• Αποφεύγουμε όπως είπαμε το μπάνιο κατά τις πρώτες πρωινές ώρες που είναι πιο κρύο το νερό και το μεσημέρι που σημειώνονται πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Αν, ωστόσο, τα νερά είναι πιο κρύα στην περιοχή που είμαστε, δεν μένουμε ακίνητοι στο νερό, κουνάμε διαρκώς χέρια και πόδια.
• Κολυμπάμε φορώντας καλύτερα ένα καπελάκι και έχοντας βάλει προηγουμένως αντηλιακό το οποίο ανανεώνουμε συχνά όσο παραμένουμε στην παραλία, ακόμη και όταν βρισκόμαστε υπό σκιά.
• Είναι προτιμότερο να κολυμπάμε παρέα με κάποιον φίλο μας που επίσης κολυμπάει καλά.
• Η διαδρομή που ακολουθούμε στη θάλασσα είναι παράλληλα με την ακτή και όχι κάθετα, δηλαδή δεν απομακρυνόμαστε από την παραλία για να πάμε στα βαθιά. Παραμένουμε στα ρηχά και είναι προτιμότερο να κάνουμε το μπάνιο μας εκεί που πατάμε.
• Είναι σημαντικό να μην κολυμπάμε για αρκετή ώρα.
• Δεν κολυμπάμε ποτέ με γεμάτο στομάχι γιατί αυτό επιβαρύνει την καρδιά η οποία κατά τη διάρκεια της κολύμβησης δουλεύει πιο εντατικά. Εκτός από την παλινδρόμηση και την εισρόφηση, ο κίνδυνος υπότασης, λιποθυμίας ή και ενός ισχαιμικού επεισοδίου-εμφράγματος είναι πολύ μεγάλος!
• Δεν κολυμπάμε ποτέ έχοντας καταναλώσει αλκοόλ.
• Αν κατά τη διάρκεια της κολύμβησης αισθανθούμε δυσφορία, πάθουμε κράμπα ή ζαλιστούμε, διατηρούμε την ψυχραιμία μας, καλούμε σε βοήθεια και βγαίνουμε έξω χωρίς πανικό. Γι’ αυτό και είναι σημαντικό, όπως προαναφέραμε, να κολυμπάμε κοντά στην ακτή, ώστε σε περίπτωση ανάγκης, κάθε βοήθεια να είναι εύκολα προσβάσιμη.
• Δεν καθόμαστε πολύ ώρα στον ήλιο, πίνουμε πολλά υγρά για να δροσιστούμε.

Σε κάθε περίπτωση, επειδή οι περισσότεροι ηλικιωμένοι άνθρωποι αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας, άλλοτε μικρά και άλλοτε πιο σοβαρά, είναι προτιμότερο να έχουν μιλήσει πριν με τον ιατρό τους και να έχουν λάβει τις απαραίτητες οδηγίες, καθώς πολλές φορές η φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνει ένας ασθενής και δη ηλικιωμένος να επηρεάζει το μπάνιο στη θάλασσα και τις θερινές διακοπές στο σύνολό τους.

Κλείνοντας, θα θέλαμε να επιστήσουμε την προσοχή στο ευρύ κοινό γενικά για το θέμα των πνιγμών στην θάλασσα. Αν και θεωρούμε ότι ο πνιγμός συνιστά μία θορυβώδη εικόνα, όπως αυτή που αποτυπώνεται στις ταινίες, αντίθετα είναι ιδιαίτερα σιωπηλός και ύπουλος. Στην πραγματικότητα, μπορεί κάποιος άνθρωπος να πνίγεται δίπλα μας κι εμείς να μην το καταλάβουμε καν! Ας ρίχνουμε μια ματιά στα άτομα που κολυμπούν σε κοντινή απόσταση από εμάς, γιατί αν σπεύσουμε εγκαίρως σε βοήθεια, μπορεί να προλάβουμε να σώσουμε έναν συνάνθρωπό μας.

Εκ μέρους της Ε.Γ.Γ.Ε.

Ο Πρόεδρος

Ιωάννης Γ. Καραϊτιανός

Αμ. Επίκ. Καθηγητής Χειρουργικής Πανεπιστημίου Αθηνών

Διευθυντής Χειρουργικής Κλινικής Νοσοκομείου Ερρίκος Ντυνάν

τ. Συντονιστής Διευθυντής Ογκολογικής Χειρουργικής Κλινικής

Αντικαρκινικού Νοσοκομείου «Αγ. Σάββας»

Τηλ. 6932401823 / Email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΕΡΟΝΤΟΛΟΓΙΚΗ & ΓΗΡΙΑΤΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΝΕΙ

ΚΑΥΣΩΝΑΣ

Ομάδα υψηλού κινδύνου οι άνθρωποι της Τρίτης Ηλικίας

Ο καύσωνας αποτελεί ένα καιρικό φαινόμενο που είναι ταυτισμένο με τη χώρα μας κατά τη διάρκεια της θερινής περιόδου και παρατηρείται εντονότερα στις μεγαλουπόλεις. Οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες των τελευταίων ημερών ενδέχεται να συνεχιστούν καθ’ όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού και μπορούν να προκαλέσουν σε όλους αναμφίβολα θερμικά επεισόδια εάν δεν δοθεί η δέουσα προσοχή. Και επειδή η ικανότητα των ανθρώπων να αντιμετωπίσουν τη ζέστη φθίνει με την ηλικία, τον μεγαλύτερο κίνδυνο -λόγω και των διαφόρων νοσημάτων που συνυπάρχουν με το γήρας- διατρέχουν οι ηλικιωμένοι.

Η δυσφορία, η θερμική εξάντληση και η θερμοπληξία, η οποία αποτελεί παθολογική κατάσταση και χρειάζεται άμεση ιατρική βοήθεια, απειλούν τους ηλικιωμένους όταν υπάρχει έντονη ζέστη, υψηλή υγρασία, ακατάλληλο περιβάλλον (κλειστοί χώροι σπιτιού, σταθμού ή αυτοκινήτου), υπερβολικό ντύσιμο και μη επαρκής ενυδάτωση.

Οι ομάδες υψηλού κινδύνου στις οποίες ανήκουν τα άτομα της τρίτης ηλικίας χρειάζονται ειδική προφύλαξη και φροντίδα για να προστατευθούν από τις επιπτώσεις της θερμοπληξίας που είναι και η σοβαρότερη συνέπεια της έκθεσης στην υπερβολική ζέστη. Η θερμοπληξία είναι μία σοβαρή μορφή υπερθερμίας που συμβαίνει όταν ο οργανισμός παρουσιάζει θερμοκρασία σώματος πάνω από 40 °C και δεν μειώνεται. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν απώλεια των αισθήσεων, αλλαγές στη συμπεριφορά (επιθετικότητα, σύγχυση, ίλιγγο, παραλήρημα ή κώμα), ξηρό, θερμό και πολύ κόκκινο δέρμα, έντονη ταχυκαρδία και απώλεια ιδρώτα.

Επειδή η θερμοπληξία απαιτεί άμεση διακομιδή σε νοσοκομείο, ωστόσο μέχρι αυτό να καταστεί δυνατό, πρέπει να εφαρμοστούν πρώτες βοήθειες ούτως ώστε να μπορέσει να μειωθεί η θερμοκρασία του ατόμου.

Ο θερμόπληκτος, χωρίς καθυστέρηση, θα πρέπει:

• Να μεταφερθεί σε σκιερό, δροσερό και αν είναι δυνατόν αεριζόμενο μέρος.
• Να ξαπλώσει ανάσκελα και να μην υπάρχουν άλλα άτομα τριγύρω του που του εμποδίζουν τον αερισμό.
• Να τροφοδοτείται με αέρα χρησιμοποιώντας κάθε πρόχειρο μέσο, όπως βεντάλιες, χαρτόνια κ.ά.
• Να αφαιρούνται τα βαριά ρούχα, να τοποθετούνται ψυχρά επιθέματα και να βρέχεται με κρύο νερό σε όλο του το σώμα, κυρίως στον τράχηλο, τις μασχάλες και τη βουβωνική περιοχή.
• Αν μπορεί εκείνη τη στιγμή ο θερμόπληκτος να πιει υγρά, αξιοποιούμε αυτή τη δυνατότητα

Η Ελληνική Γεροντολογική και Γηριατρική Εταιρεία εναρμονίζεται πλήρως με τις οδηγίες της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας και προτείνει τα ακόλουθα μέτρα προς ηλικιωμένους για την προφύλαξή τους τις ημέρες του καύσωνα:

• Αποφυγή έκθεσης στον ήλιο.
• Αποφυγή βαριάς σωματικής εργασίας και έντονης σωματικής άσκησης.
• Αποφυγή άσκοπων μετακινήσεων και πολύωρων ταξιδιών με μέσα συγκοινωνίας που δεν διαθέτουν κλιματισμό. Απαγορευτική είναι η έξοδος τις θερμότερες ώρες της ημέρας, δηλαδή μεταξύ 10πμ και 4.30μμ.
• Παραμονή σε χώρους που κλιματίζονται. Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στον συνεχή ή τουλάχιστον συστηματικό φυσικό αερισμό του χώρου μέσω ανοιγμάτων (παράθυρα, εξωτερικές θύρες) ακόμη και με την παράλληλη λειτουργία κλιματιστικών μονάδων. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει διαθέσιμο κλιματιστικό, χρησιμοποιούμε έναν ανεμιστήρα, τοποθετώντας μπροστά του ένα μπουκάλι με παγάκια, για να είναι ο αέρας πιο φρέσκος.
• Ντύσιμο ελαφρύ και άνετο με ανοιχτόχρωμα ρούχα από πορώδες υλικό, ώστε να διευκολύνεται ο αερισμός του σώματος και η εξάτμιση του ιδρώτα.
• Χρήση καπέλου από υλικό που να επιτρέπει τον αερισμό του κεφαλιού.
• Χρήση μαύρων ή σκουρόχρωμων γυαλιών ηλίου με φακούς που προστατεύουν από την ηλιακή ακτινοβολία.
• Πολλά χλιαρά ντους (όχι κρύα) κατά τη διάρκεια της ημέρας και τοποθέτηση δροσερών επιθεμάτων στο κεφάλι, τους αστραγάλους και τον λαιμό.
• Μικρά σε ποσότητα και ελαφριά γεύματα φτωχά σε λιπαρά, με έμφαση στη λήψη φρούτων και λαχανικών.
• Λήψη άφθονων υγρών (νερού και χυμών φρούτων) και αποφυγή του αλκοόλ. Αν η εφίδρωση είναι μεγάλη, συστήνεται η πρόσθετη λήψη μικρών δόσεων αλατιού.
• Άτομα που πάσχουν από χρόνια νοσήματα θα πρέπει να συμβουλευτούν τον θεράποντα ιατρό τους, από τον οποίο θα λάβουν επιπρόσθετες οδηγίες ανάλογα με την κατάστασή τους καθώς και οδηγίες για την πιθανή αλλαγή της δοσολογίας της φαρμακευτικής τους αγωγής.
• Να μην εγκαταλείπονται μόνα τους τα άτομα της τρίτης ηλικίας, ειδικά όταν δεν είναι αυτοεξυπηρετούμενα, αλλά να εξασφαλίζεται κάποιο άτομο για την καθημερινή τους φροντίδα.

Σημειώνεται ότι τα άτομα με αναπνευστικές και καρδιαγγειακές παθήσεις και γενικότερα άτομα ευαίσθητα στην ατμοσφαιρική ρύπανση συνιστάται να παραμένουν σε εσωτερικούς χώρους και να αποφεύγουν την κυκλοφορία στο εξωτερικό περιβάλλον.

Το καλοκαίρι είναι πολύ όμορφο αλλά μπορεί να αποδειχθεί επικίνδυνο, ειδικά για τις ευπαθείς ομάδες στις οποίες ανήκουν οι ηλικιωμένοι. Με προσοχή και σύνεση τα άτομα της τρίτης ηλικίας μπορούν να περάσουν το καλοκαίρι τους ανέμελα και χωρίς προβλήματα.

Εκ μέρους της Ε.Γ.Γ.Ε.

Ο Πρόεδρος

Ιωάννης Γ. Καραϊτιανός

Αμ. Επίκ. Καθηγητής Χειρουργικής Πανεπιστημίου Αθηνών

Διευθυντής Χειρουργικής Κλινικής Νοσοκομείου Ερρίκος Ντυνάν

τ. Συντονιστής Διευθυντής Ογκολογικής Χειρουργικής Κλινικής

Αντικαρκινικού Νοσοκομείου «Αγ. Σάββας»