Με αφορμή την φόρα, που έχουμε πάρει, να κόβουμε αντί να προστατεύουμε τα δέντρα, που ήταν πριν από εμάς εκεί που φτιάξαμε τα σπίτια και τις θεόρατες βίλλες γράφω αυτές τις λίγες γραμμές μήπως και κάποιοι καταλάβουν ότι αυτός ο άνεμος της αλλαγής που τους έχει συνεπάρει οδηγεί στα τυφλά τις ενέργειές τους. Δεν φτάνει που οι φωτιές μάς έχουν ταράξει την ψυχή και ζούμε κάθε μέρα με τον φόβο μην γίνει πυρανάλωμα του πυρός κάθε κομμάτι πράσινης γής, που έχει απομείνει. Βλέπουμε καπνό και χάνουμε τη γη κάτω από τα πόδια μας. Έχουμε τώρα και εκείνους που ενώ παραμελούν επί χρόνια τις αυλές και τα σπίτια τους έρχονται να μιλήσουν για δέντρα που "γίνονται κατάρα"! Άκουσον άκουσον. Κάποτε οι άνθρωποι αναζητούσαν πευκόφυτες περιοχές για την εξοχή τους και σήμερα βλέπουν πεύκο και η πρώτη σκέψη τους είναι να το κόψουν ή να το ξεριζώσουν ακόμα.
Δείτε λοιπόν τι λένε κάτοικοι μιας άλλης πευκόφυτης άλλοτε περιοχής, που καμάρωνε για το τοπίο της και τον καθαρό της αέρα και βρείτε μέσα από αυτό τις δικές σας σκέψεις πάνω στο αστικό πράσινο σε μια περιοχή που δεν είναι αστική αλλά παραμένει ακόμα εξοχή.
ΤΑ ΔΕΝΤΡΑ ΣΤΑ ΠΕΖΟΔΡΟΜΙΑ
Γεράσιμος Λυμπεράτος Καθηγητής ΕΜΠ: “Τα δέντρα στη μέση των πεζοδρομίων είναι μεγάλο πρόβλημα. Σπάνε τις πλάκες καθώς μεγαλώνουν οι ρίζες αλλά το σημαντικότερο είναι ότι εμποδίζουν τους πεζούς και πολλώ μάλλον τα καρότσια να περάσουν. Έτσι δεν είναι στην ουσία πεζο-δρόμια …Χρειάζεται να παρθούν γενναίες αποφάσεις!”
Πρώτες σκέψεις κατοίκων περιοχών που ήταν πευκόφυτες πρωτού γίνουν τσιμεντουπόλεις:
- Τα πεζοδρόμια δεν είναι προσόψεις σπιτιών. Είναι απρόσκοπτες διαδρομές που ενώνουν δύο σημεία της πόλης.
- Πρέπει να γίνει μελέτη Βιώσιμης Κινητικότητας που να εμπεριέχει ή να συνδυάζεται με μελέτη διαχείρισης πρασίνου. Τότε συνειδητοποιούμε το κόστος – όφελος και χαράσσουμε ολοκληρωμένες πολιτικές εικοσαετίας.
- Επίσης πολλοί δήμαρχοι υιοθετούν το «κόβω 1 δέντρο και φυτεύω 4» Είναι τεράστιο λάθος. Πρώτον διότι δεν διορθώνουν τις επιπτώσεις του μικροκλίματος που διαμορφώνεται σε επίπεδο 2-3 οικοπέδων και δεύτερον διότι τα 4 δέντρα που θα φυτευθούν για την κοπή ενός δέντρου 30 χρόνων θα αρχίσουν να αποδίδουν μετά την 10ετία. Σύμφωνα με τις μελέτες 18 δέντρα παράγουν το οξυγόνο που χρειάζεται ένας άνθρωπος. Και η κοπή τριών δέντρων ύψους 6 μέτρων αυξάνει τις ενεργειακές ανάγκες ενός σπιτιού κατά 40 δολάρια ετησίως.
- Τα δέντρα που υπάρχουν στα πεζοδρόμια είναι τριών κατηγοριών ως προς την προέλεύση τους:
1) Προυπάρχοντα της πόλης δέντρα, συνήθως μεγάλα πεύκα,
2) Δέντρα που φύτεψαν οι πρώτοι οικιστές στις γειτονιές έξω από τις ιδιοκτησίες τους για πράσινο (συνήθως ελιές)
3) Δέντρα που φυτεύτηκαν από τους Δήμους, σε διαφορετικές περιόδους (νερατζιές, λεύκες Κεντ.Ευρώπης -καβάκια, βραχυχίτωνες, ευκάλυπτοι κλπ.).
Επίσης το σημερινό πλάτος των πεζοδρομίων σε πολλές περιπτώσεις σε τέτοιες πόλεις, έχει προκύψει σε παρελθόντα χρόνο από την επέκταση των ιδιοκτησιών μέσα σε αυτά είτε με τις μάντρες έξω από την γραμμή των οικοπέδων είτε με τις εκ των υστέρων εντάξεις περιοχών στο σχέδιο πόλης.
Σε ό,τι αφορά τα δέντρα της 1ης ομάδας δεν μπορεί να τεθεί θέμα διαφορετικό από την διασφάλιση της παραμονής τους στις θέσεις τους ακόμα και με έργα αντιστήριξης και προσεκτικά κλαδέματα για την ελάττωση του βάρους της κόμης τους, διότι αυτά τα δέντρα είναι στοιχείο της ταυτότητας αυτών των πόλεων.
Με τα δέντρα της 2ης ομάδας, που επίσης καταστρέφουν πλάκες τα πράγματα είναι ευκολότερα διότι μπορούν εύκολα να μεταφυτευτούν σε νέες θέσεις και στις θέσεις τους να τοποθετηθούν δέντρα ταχυαυξή, βαθύριζα, που δεν διευρύνουν την περίμετρο των πρέμνων τους όταν αναπτύσσονται σε σημείο να καταστρέφουν εύκολα τις πλάκες.
Ανάμεσα στα δέντρα της 3ης ομάδας, η κατάσταση ποικίλλει.
Υπάρχουν δέντρα που δεν δημιουργούν θέμα όπως οι νερατζιές - εσπεριδοειδή, υπάρχουν δέντρα που έτσι και αλλιώς πρέπει να εκριζωθούν άμεσα και να αντικατασταθούν όπως τα καβάκια της Κ.Ευρώπης, που στην πλειοψηφία τους είναι υπερήλικα, άρρωστα και εστία κινδύνου από πτώσεις κλαδιών,υπάρχουν δέντρα όπως οι βραχυχίτωνες, ξενικό είδος της μόδας για δημοτικές φυτεύσεις 15-20 χρόνια πριν, που ενηλικιωμένα φαρδαίνουν υπερβολικά τα πρέμνα τους τινάζοντας στον αέρα τα πεζοδρόμια και τα οποία πρέπει να αντιμετωπιστούν κατά περίπτωση (π χ διαθέσιμο πλάτος πεζοδρομίου, που να επιτρέπει την παραμονή τους με αφαίρεση πλακών γύρω τους χωρίς να εμποδίζει την κινητικότητα των πεζών). Αυτό σημαίνει πως μαζί με την μελέτη για την βιώσιμη κινητικότητα, πρέπει να γίνει και να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση και μια μελέτη για τις επεμβάσεις. που απαιτουνται στο συνολο του Αστικου πρασινου. Αν αυτα τα δυο συμβαδίσουν είναι εκπληκτικό πόσο θα διευκολυνθεί η κυκλοφορία των πεζών και των ΑΜΕΑ στα πεζοδρόμια αφενός, και πόσο μεγάλη θα είναι η εντυπωσιακή αύξηση του πράσινου στις πόλεις μας τόσο σε πληθυσμούς των δέντρων όσο και σε όγκο πρασίνου.
Τέλος, ειδικά σε περιπτώσεις όπως οι στενοί, χωρίς σχεδόν πεζοδρόμια δρόμοι, που υπάρχουν σε πολλά σημεία των πόλεων μας, εδώ οι δήμοι έχουν επίσης την υποχρέωση να σχεδιάσουν είτε με την θυσία θέσεων στάθμευσης, είτε ακόμα και με την μετατροπή εξαιρετικά στενών δρόμων σε δεντροφυτευμένους πεζόδρομους.
- Τα δέντρα ομορφαίνουν τις γειτονιές και χαρίζουν σκιά, από την άλλη όμως σε στενά πεζοδρόμια κάτω του 1,5 μ. εμποδίζουν την κίνηση των πεζών, ενώ καθώς μεγαλώνουν ξηλώνουν οδοστρώματα και μάντρες.
Είναι συχνές οι περιπτώσεις που κάποιοι δημότες ενοχλούνται από δέντρα που βρίσκονται έξω από το σπίτι τους (ελιές, νεραντζιές κτλ.) και ζητούν την κοπή τους. Ζητούν ακόμη γνωμάτευση της Τεχνικής Υπηρεσίας, με τον ισχυρισμό πως πετάχτηκαν οι πλάκες του πεζοδρομίου από τις ρίζες τους.
Οι γεωπόνοι του Δήμου δύσκολα δίνουν άδεια για κοπή και πολλές φορές η δημοτική αρχή αναλαμβάνει την ευθύνη, αν βέβαια συντρέχουν σοβαροί λόγοι. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που σχετικά αιτήματα κατοίκων, που συχνά έρχονται σε αντιπαράθεση στις γειτονιές, απασχολούν το Δημοτικό Συμβούλιο.Είναι σχεδόν γενικευμένος κανόνας το γεγονός δέντρα και θάμνοι στα πεζοδρόμια, συνήθως πολύ στενά, να εμποδίζουν τη διέλευση πεζών. Τι πρέπει να κάνουμε, λοιπόν, σε αυτές τις περιπτώσεις; Να προστατεύσουμε τον πεζό, κόβοντας το δέντρο ή να διαφυλάξουμε το πράσινο, που τόσο μάς λείπει στην τσιμεντωμένη πόλη; Με άλλα λόγια ασφάλεια ή περιβαλλοντική ευαισθησία; Δύσκολη απάντηση.
- «Το μεγάλο πρόβλημα με τις κλαδεύσεις είναι δυστυχώς ότι ούτε οι φοιτητές της Γεωπονίας και ελάχιστοι στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης γνωρίζουν πώς να κάνουν ένα σωστό κλάδεμα», είπε στο Θέμα Κρήτης 103.1 ο Θεοχάρης Ζάγκας, συνταξιούχος καθηγητής Δασονομίας στο ΑΠΘ. «Οι πρακτικές των παλιών κηπουρών πρέπει από τους νεότερους να επανεξετάζονται και να υιοθετούνται εκείνες, που δεν κάνουν κακό στο δέντρο.
- Το ζήτημα των πεζοδρομίων και της Βιώσιμης Κινητικότητας είναι μείζον και πρωτεύον για την εύρυθμη λειτουργία της πόλης και για τον βασικό στόχο που είναι η φιλική και ασφαλής γειτονιά. Τα πεζοδρόμια πρέπει να ενώνουν δύο σημεία της πόλης, απρόσκοπτα από την μια πλευρά μέχρι την άλλη με ελάχιστο ελεύθερο πλάτος 1,5 μ. σύμφωνα με τις προδιαγραφές του κτηριοδομικού κανονισμού, αλλά και με το Σχέδιο Προσβασιμότητας που Υπουργείου Περιβάλλοντος και τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες.